HIV xuất hiện năm từ 1981 ở Bắc Mỹ, lây truyền nhanh ra toàn Thế giới và trở thành đại dịch cho nhân loại. HIV lây truyền qua 3 đường: đường máu, đường tình dục và lây nhiễm HIV từ mẹ sang con. Lây truyền HIV từ mẹ sang con tỷ lệ lây nhiễm khi không được can thiệp chiếm khoảng 25-40%. Nếu được chăm sóc dự phòng tốt, giảm xuống còn 5-10%, thậm chí chỉ còn 1%. Vì vậy, việc can thiệp cho phụ nữ mang thai nhiễm HIV trong thời kỳ trước sinh, trong khi sinh và sau sinh là rất quan trọng và bao gồm:
• Can thiệp trước sinh:
– Dự phòng lây nhiễm HIV cho phụ nữ sớm.
– Tư vấn xét nghiệm HIV, sàng lọc và điều trị các bệnh lây truyền qua đường tình dục, viêm gan B.
– Phòng tránh mang thai ngoài ý muốn cho phụ nữ nhiễm HIV.
– Sử dụng thuốc ARV để điều trị cho mẹ hoặc điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con.
• Can thiệp trong khi sinh:
với những phụ nữ chưa tiếp cận các biện pháp can thiệp trước sinh, cần tư vấn xét nghiệm nhanh HIV, nếu dương tính thì sử dụng phác đồ ARV dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con theo hướng dẫn.
• Can thiệp sau sinh:
chủ yếu người mẹ cần biết về những lợi ích và nguy cơ lây nhiễm HIV khi cho trẻ bú. Tốt nhất là nuôi trẻ bằng sữa thay thế nếu có điều kiện. Trường hợp không có điều kiện sử dụng sữa thay thế, cần hướng dẫn người mẹ cho bú hoàn toàn trong thời gian đầu, sau đó cai sữa sớm chuyển ăn dặm ngay khi có thể để giảm nguy cơ lây truyền HIV cho trẻ, ngoài ra trẻ cần được theo dõi và điều trị ARV. Áp dụng các biện pháp phòng ngừa lây nhiễm khi sống sinh hoạt chung.
Để phòng tránh lây nhiễm HIV cần tự bảo vệ bản thân, sống lành mạnh, chung thủy 1 vợ – 1 chồng; nếu người mẹ mang thai có HIV phải đến cơ sở y tế để được hỗ trợ điều trị nhằm giảm tỷ lệ lây truyền HIV cho trẻ.